Medicalisering als eerste stap?

Tegelijkertijd blijkt uit cijfers van het RIZIV, zoals aangehaald in HLN (24 juni 2025), dat afslankmedicatie zoals Ozempic, Mounjaro en Wegovy de ziekteverzekering intussen meer dan 76 miljoen euro per jaar kost. En dat is nog maar het begin van de verwachte ‘Ozempic-explosie’. Dit onderstreept hoe snel het zorgsysteem ontspoort als er geen structureel alternatief tegenover staat. 

Internationale ontwikkelingen bevestigen deze trend. Zo stelt het American College of Cardiology in een recent rapport dat medicatie zoals GLP-1-agonisten niet langer als ondersteunend middel, maar als eerste stap in de behandeling van obesitas moet worden ingezet. Hoewel deze aanbevelingen afkomstig zijn uit de Verenigde Staten en niet automatisch overdraagbaar zijn op de Belgische context, weerspiegelen ze een bredere medicaliserende evolutie die ook in onze zorgstructuur voelbaar is.

Obesitas is complex. De aanpak moet dat ook zijn. 

GLP-1-agonisten kunnen zeker een plaats hebben binnen de behandeling van obesitas, maar ze mogen geen geïsoleerde oplossing zijn. Obesitas is geen eenvoudig gewichtsprobleem, maar een chronische, systemische aandoening waarbij vetopstapeling de gezondheid ondermijnt. Zoals The Lancet het stelde: BMI is slechts een ruwe indicator. Een effectieve aanpak vereist maatwerk, gebaseerd op gedrag, context, veerkracht en voeding. 

En precies daar maakt de diëtist het verschil. 

De meerwaarde van de diëtist: 

• Medicatie zoals GLP-1 alleen verandert weinig op lange termijn: zodra de behandeling stopt, komen kilo’s en gezondheidsrisico’s vaak snel terug;

• Duurzame resultaten worden pas bereikt als medicatie wordt gecombineerd met begeleiding door een diëtist, die helpt bij het ontwikkelen van gezonde eet- en leefgewoonten;

• De diëtist zorgt ervoor dat gewichtsverlies gebeurt op een verantwoorde manier, met verlies van vetmassa, behoud van spiermassa en het voorkomen van ondervoeding; 

• Diëtisten begeleiden mensen bij blijvende gedragsverandering, afgestemd op hun persoonlijke context en motivatie, waardoor gezondheidswinst wél behouden blijft. 

De HGR Voedingsaanbevelingen 2025: een krachtig kader voor duurzame zorg 

De nieuwe aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad (juni 2025) versterken deze boodschap. Ze zijn concreter dan ooit, met duidelijke richtlijnen per voedingsmiddel, op basis van de Belgische ziektelast. 
 De focus verschuift van aparte nutriënten naar échte voedingsmiddelen, van abstracte theorie naar praktisch gedrag. 

Enkele belangrijke punten: 

• Duidelijke bovengrenzen voor rood en bewerkt vlees; (<300g rood vlees per week, <30g bewerkt rood vlees per week)
• Positieve aanbevelingen voor noten, peulvruchten en volle granen;
• Een scherpe waarschuwing rond ultrabewerkte producten (UPF’s);
• Alcoholgebruik: idealiter nul, met maximum 10 glazen/week. 

Voor diëtisten biedt dit een wetenschappelijk onderbouwd, preventiegericht en gedragsmatig hanteerbaar kader. Het toont aan dat échte gezondheidswinst ontstaat door dagelijks gedrag te ondersteunen, niet door louter symptomen te onderdrukken. 

Economisch en ethisch: leefstijlzorg is duurzaam en betaalbaar 

Waar medicatie zoals GLP-1-medicatie al snel neerkomt op ongeveer €144,8 - €211,6 per maand, ligt de kost van langdurige diëtistische begeleiding vele malen lager. Bovendien is er in de meeste mutualiteiten wel beperkte terugbetaling voorzien, in tegenstelling tot bij GLP-1-medicatie. 

Toch blijft leefstijlzorg structureel ondergewaardeerd en ondergefinancierd, terwijl dure medicatie prominent gepromoot wordt. 

VBVD roept beleidsmakers, artsen en de brede zorgsector op om: 

• Leefstijlzorg structureel te integreren in het obesitasbeleid, met terugbetaling van diëtistische begeleiding via het RIZIV;
• Medicatie zoals Wegovy of Ozempic slechts in te zetten als ondersteuning binnen een breder zorgtraject;
• De HGR-richtlijnen 2025 actief te vertalen naar beleid en praktijk, met de diëtist als sleutelfiguur;
• Te investeren in opleiding, voedselvaardigheden en gewichtsstigma-bewustzijn in de zorg. 

We mogen het obesitasdebat niet reduceren tot een discussie over inspuitingen en orale medicatie. 
Duurzame zorg start niet bij symptoombestrijding, maar bij het versterken van gezonde gewoonten.
 De diëtist staat klaar. Als expert, als partner en als gids naar duurzame verandering. 

— VBVD – Vlaamse Beroepsvereniging van Diëtisten 
 📩 Voor samenwerking of advies: info@vbvd.be 

Bronnen / Referenties 

Hoge Gezondheidsraad. (2025, juni). Voedingsaanbevelingen voor de Belgische bevolking (Advies nr. 9805-9807). Geraadpleegd via: Voedingsaanbevelingen voor de Belgische bevolking (2025) - Hoge Gezondheidsraad 

Nieuws voor Diëtisten, Redactie. (2025, 20 juni). Voeding ondersteunt GLP-1-therapie bij obesitas. Nieuws voor Diëtisten. Geraadpleegd via: https://www.nieuwsvoordietisten.nl/voeding-ondersteunt-glp-1-therapie-bij-obesitas/ 

Pittman, G. (2025, 20 juni). GLP-1 Drugs can be used first for weight loss, says american college of cardiology. MedPage Today. Geraadpleegd via: https://www.medpagetoday.com/cardiology/prevention/116170 

Van den Broecke, S. (2025, mei) Wegovy, de sterkere versie van Ozempic, vanaf 1 juli te koop: alles wat u moet weten voor u begint te spuiten. HLN.be. Geraadpleegd via: Wegovy, de sterkere versie van Ozempic, vanaf 1 juli te koop: alles wat u moet weten voor u begint te spuiten | Binnenland | hln.be

Weynants, S. (2025, 21 juni). Afslankmiddelen kosten ziekteverzekering 76 miljoen euro per jaar: “Nog maar het begin van Ozempic-explosie”. HLN.be. Geraadpleegd via: https://www.hln.be/binnenland/afslankmiddelen-kosten-ziekteverzekering-76-miljoen-euro-per-jaar-nog-maar-begin-van-ozempic-ontploffing~afb2f014/ 

The Lancet Diabetes & Endocrinology. (2025). Redefining obesity: Advancing care for better lives. The Lancet Diabetes & Endocrinology, 13(2), 75. Geraadpleegd via:  https://www.thelancet.com/journals/landia/article/PIIS2213-8587(25)00004-X/fulltext